14.11–15.12.2003

Badania w ramach Etnologicznego Programu Badawczego BRATERSTWO DOGON-KURUMBA, obejmującego proces tworzenia się specyficznej kategorii relacji interetnicznych, ich przejawy – szczególnie w tradycji ustnej, świadomości i postawach ludów: Dogonów w Mali i Kurumbów w Burkinie Faso.

CEL

Pozyskanie materiałów do pracy doktorskiej poświęconej braterstwu Dogonów i Kurumbów, uczestnictwo, badania nad zmianami w tradycyjnym dorocznym święcie Apilan Donda; pozyskanie obiektów do Działu Kultur Pozaeuropejskich Muzeum Miejskiego w Żorach.

TEREN BADAŃ

Północ Burkiny Faso, królestwa Kurumbów: Lurum, Pela, Karo (prowincje: Bam, Soum, Loroum); program badawczy realizowano w 37 miejscowościach.

TEMATY BADAWCZE

• Braterstwo pomiędzy Dogonami i Kurumbami oraz Kurumbami i innymi ludami zamieszkującymi teren badań.

• Proces zmian w przebiegu święta Apilan Donda (1962–2003).

• Garncarstwo rozumiane jako wyrób gotowych produktów, wypalanych i niewypalanych, wśród ludów Mossi, Kurumbów i Dogonów.

• Plecionkarstwo (koszyki, maty do spania i maty konstrukcyjne – dachy, spichlerze) wśród Kurumbów i Mossi.

• Śmierć i wybór nowego władcy u Kurumbów z królestwa Pela w Toulfe.

• Litofony jako najstarsze instrumenty.

UCZESTNICY

Mgr Lucjan Buchalik (etnolog, Muzeum Miejskie w Żorach).

EFEKTY BADAŃ

105 wywiadów (15 kaset 90-minutowych); nagrania muzyki tradycyjnej; dokumentacja fotograficzna, 950 zdjęć i diapozytywów mało- i średnio-obrazkowych; pozyskanie 75 obiektów.

Zebrane materiały posłużyły do napisania artykułów zamieszczonych w literaturze fachowej i popularnonaukowej oraz referatu:

Lucjan Buchalik, 2004, Żelazny dom Kurumbów, [w:] Jacek Łapott (red.), Afryka. 40 lat penetracji oraz poznawania ludów i ich kultur, Szczecin: Muzeum Narodowe w Szczecinie, s. 215–226.

Lucjan Buchalik, 2005, Apilan Donda czyli Nowy Rok u Kurumbów, [w:] Lucjan Buchalik (red.), Kalendarz Żorski 2005, Żory: Muzeum Miejskie w Żorach, s. 165–171.

Lucjan Buchalik, 2009, Doroczne święto Apilan-Donda jako ilustracja mitu etiologicznego Kurumbów (Burkina Faso), [w:] Jacek Jan Pawlik, Małgorzata Szupejko (red.), Afryka na progu XXI wieku.

Kultura i społeczeństwo, Warszawa, s. 85–96, (referat pod takim tytułem został wygłoszony w trakcie I Kongresu Afrykanistów Polskich, Pieniężno 18–20.06.2007, organizator: Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne).