Wyprawa Tamberma 2012
18.09–19.10.2012
Kontynuacja badań nad procesem przemian w tradycyjnej kulturze Kurumbów i zmian w życiu codziennym Tambermów i Sombów pod wpływem ruchu turystycznego.
Organizator: Muzeum Miejskie w Żorach, Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego.
CEL
Przeprowadzenie badań z zakresu etnologii, politologii i historii sztuki, koncentrujących się wokół: opisu i analizy istniejącej rzeczywistości kulturowej, miejsc turystyki w gospodarce krajów zamieszkiwanych przez badane społeczności, prób określenia postrzegania i stosunku do rozwoju ruchu turystycznego badanych społeczności, określenia genezy zaistniałych różnic; gromadzenie kolekcji muzealnej ilustrującej badane procesy.
TEREN BADAŃ
Ouagadougou, królestwo Lurum (Burkina Faso), Dolina Koutammakou w okolicy Kara (Togo); masyw górskim Atacora w okolicy Natitingou (Benin).
TEMATY BADAWCZE
• Społeczności tradycyjne Afryki wobec współczesnych przemian. „Turystyczny raj” czy „smutek tropików”? Na przykładzie Dogonów w Mali i Somba w Beninie (Afryka Zachodnia); problemy rozwoju turystyki i jej wpływu na zmiany w kulturze tradycyjnej Dogonów w Mali Tambermów w Togo oraz Sombów w Beninie (realizacja: L. Buchalik).
• Jak Feniks z popiołów. Społeczny kontekst odrodzenia tradycyjnej sztuki Kurumbów w Burkinie Faso; problemy związane z tradycyjną sztuką i zachodzącymi w niej zmianami (realizacja: K. Podyma).
• Rola organizacji pozarządowych w programach pomocowych w Beninie (realizacja: P. Kluczyńska).
• Brązownictwo, sposoby wykonywania odlewów, wzornictwo oraz współczesne przemiany metaloplastyki (realizacja: G. Buchalik).
UCZESTNICY
Dr Lucjan Buchalik (etnolog, Muzeum Miejskie w Żorach), mgr Katarzyna Podyma (historyk sztuki, historyk, Muzeum Miejskie w Żorach), Paulina Kluczyńska (studentka, Uniwersytet Szczeciński), Adam Szymkiewicz (student, Uniwersytet Szczeciński), Grzegorz Buchalik (student, Uniwersytet Wrocławski).
EFEKTY BADAŃ
50 wywiadów; 1120 zdjęć; pozyskanie 107 obiektów do Działu Kultur Pozaeuropejskich Muzeum Miejskiego w Żorach.
Zebrane materiały posłużyły do napisania artykułów zamieszczonych w literaturze fachowej i popularno-naukowej oraz referatów: Lucjan Buchalik, 2018, Afrykański rynek antykwaryczny. Między autentycznością a komercją. Przypadek
Dogonów i Sombów, „Afryka”, t. 48, s. 101-126.
Lucjan Buchalik, Kraj Dogonów – krajobraz post turystyczny, referat wygłoszony w trakcie V Kongresu Afrykanistów Polskich, Święty Krzyż/Huta Szklana 23-25.042018, organizator: PTAfr, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, (artykuł ukaże się w 2020, „Ex Africa”, t. 5).
Katarzyna Podyma, Czy Afryce potrzebne są muzea? Refleksja muzeologiczna na przykładzie wybranych instytucji afrykańskich w kontekście doświadczeń europejskich i amerykańskich, referat wygłoszony w trakcie V Kongresu Afrykanistow Polskich, Święty Krzyż/Huta Szklana 23-25.042018, organizator: PTAfr, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
Jacek Łapott, Lucjan Buchalik, Czy Afryka potrzebuje fetyszy?, referat wygłoszony w trakcie konferencji towarzyszącej wystawie „Small. Hidden world of Africa. Małe. Ukryty świat Afryki”, Kraków 10.05.2016, organizatorzy: Instytut Studiów Międzykulturowych Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.