Wyprawa Zapora 2016
11.10 – 12.11.2016
Kontynuacja badań dotyczących procesu przemian w tradycyjnej kulturze Kurumbów, w kontekście działalności pomocowej oraz przemian pod wpływem turystyki wśród Dogonów; rozpoczęcie badań archeologicznych w królestwie Lurum.
Organizator: Centrum Misji i Ewangelizacji z Dzięgielowa (CME), Muzeum Miejskie w Żorach.
CEL
Odbudowa zapory na rzece okresowej Kalembao w Pobe-Mengao; badania etnologiczne i archeologiczne; pozyskiwanie obiektów do Działu Kultur Pozaeuropejskich Muzeum Miejskiego w Żorach.
TEREN BADAŃ
Królestwo Lurum, region Banfora (Burkina Faso), kraj Dogonów (Płaskowyż i Falezy Bandiagary, Republika Mali).
TEMATY BADAWCZE
• Zmiany zachodzące w tradycyjnej kulturze Kurumbów.
• Przedmiot w procesie globokulturalizacji na przykładzie rzemiosła (garncarstwo, plecionkarstwo) w południowej Burkinie Faso w okolicy Banfory.
• Rynek antykwaryczny a rynek turystyczny – wpływy i relacje na przykładzie sztuki Dogonów i Kurumbów.
UCZESTNICY
Ks. dr Grzegorz Giemza (teolog, Centrum Misyjno-Ewangelizacyjne), dr Lidia Żur (chemik, Centrum Misyjno-Ewangelizacyjne), dr Lucjan Buchalik (etnolog, Muzeum Miejskie w Żorach), mgr Krzysztof Rak (archeolog, Uniwersytet Jagielloński), mgr Bogusław Franczyk (archeolog, Uniwersytet Jagielloński).
EFEKTY BADAŃ
Dokumentacja w związku z planowaną budową zapory; 30 wywiadów; zebrane materiały archeologiczne pozwoliły na opracowanie dwóch referatów wygłoszonych na dorocznej Konferencji Sprawozdawczej Instytutu Archeologii UJ oraz na konferencji „Etnolog i „jego” teren”, w grudniu 2016 roku na portalu Polskiej Agencji Prasowej „Nauka w Polsce” ukazały się artykuły relacjonujące wyprawę; pozyskanie 130 obiektów do Działu Kultur Pozaeuropejskich Muzeum Miejskiego w Żorach.
Zebrane materiały posłużyły do napisania artykułów zamieszczonych w literaturze fachowej i popularno-naukowej oraz referatów:
Lucjan Buchalik, 2017, Polska obecność wśród Kurumbów. 1997-2017, [w:] Waldemar Cisło, Jarosław Różański, Maciej Ząbek (red.), Bilad as-Sudan, Polska a strefa Sudanu, Warszawa: Bernardinum, s. 37-89, (referat pod takim tytułem wygłoszono w trakcie konferencji „Bilad es-Sudan. Polska a strefa Sudanu”, Warszawa 24.11.2017, organizatorzy: Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Instytut Dialogu Kultury i religii WT UKSW).
Krzysztof Rak, Bogusław Franczyk, 2016, Prahistoria królestwa Lurum. Pierwsza wspólna Polsko-Burkińska misja etnoarcheologiczna, (doroczna Konferencja Sprawozdawcza Instytutu Archeologii UJ w Krakowie oraz Konferencja „Etnolog i ’jego’ teren” w Żorach).
Szymon Zdziebłowski, 2016, W Burkina Faso odbyły się pierwsze polskie badania archeologiczne, [w:] Nauka w Polsce. Serwis PAP poświęcony polskiej nauce, 21.12.2016.
Lucjan Buchalik, 2017, Czy specjalne Strefy Ekonomiczne pomogą powstrzymać migrację z Afryki, [w:] Arkadiusz Żukowski (red.), „Forum Politologiczne”, t. 24, Afryka i świat a problem migrantów i uchodźców. Kwestie ogólne – historia i teraźniejszość, Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych UW-M, s. 215-245, (referat pod takim tytułem wygłoszono w trakcie konferencji „Afryka i świat a problem migrantów i uchodźców”, Olsztyn 16.05.2016, organizator: Instytut Nauk Politycznych UW-M).
Lucjan Buchalik, 2018, Burkinabe w obliczu zagrożenia terrorystycznego – refleksje etnologa, [w:] Arkadiusz Żukowski (red.), „Forum Politologiczne”, t. 27, Terroryzm versus terror w Afryce. Aspekty kulturowe, społeczne, ekonomiczne i przekazu medialnego, Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych UW-M, s. 101-119, (referat pod takim tytułem wygłoszono w trakcie konferencji „Terroryzm versus terror w Afryce. Aspekty historyczne, kulturowe, polityczne, społeczne, ekonomiczne i przekazu
medialnego”, Olsztyn 31.05-1.06.2017, organizator: Instytut Nauk Politycznych UW-M).