Ludzie Sahary, wystawa 8.12.2022–30.04.2023
Ludzie Sahary. Z kolekcji Adama Rybińskiego w zbiorach Muzeum Miejskiego w Żorach
Czas ekspozycji: 8.12.2022 – 30.04.2023 r.
Wernisaż: 8 grudnia 2022, godz. 18.00
Błękitni ludzie Sahary – tak nazywani są Tuaregowie, berberyjskojęzyczny lud pasterski zamieszkujący centralną i południową Saharę. Przyjmuje się, że ich obecna liczebność wynosi blisko 3 mln – tyle, ilu mieszkańców liczy Madryt czy Rzym. Sami siebie określają mianem Kel tachmek czyli „mówiący językiem tachmek” lub Kel tagelmus czyli „zasłaniający twarz”, co znajduje odzwierciedlenie w zwyczaju zasłaniania twarzy przez… mężczyzn! Mnogość zachowanych do dziś tradycji i obyczajów, takich jak hierarchiczna struktura społeczna, używanie prawie wyłącznie broni siecznej czy też hodowla dużych stad wielbłądów czyni ten lud jeszcze bardziej tajemniczym i interesującym.
Wystawa, którą Państwu prezentujemy ilustruje nową kolekcję Muzeum, ze zbiorów Pana Adama Rybińskiego, gromadzonych podczas Jego podróży i życia wśród ludów afrykańskich, ze szczególnym uwzględnieniem grupy etnicznej Tuaregów. Zapraszamy Państwa w podróż na gorącą Saharę i do zapoznania się z kulturą legendarnych ludów koczowniczych największej pustyni świata. Ich bogata historia i burzliwe dzieje stanowią o niezwykłości i – wciąż jeszcze – tajemniczości tych ludzi, tak świetnie przystosowanych do życia w niegościnnych warunkach pustyni.
Kuratorka wystawy, Jadwiga Michalska
dr hab. Adam Rybiński
Etnolog, afrykanista, emerytowany wykładowca Instytutu Studiów Regionalnych i Globalnych Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, badacz i znawca kultur ludów pasterskich zamieszkujących Afrykę Północną i Zachodnią. Jego zainteresowania naukowe dotyczyły głównie gospodarki pasterskiej, świadomości ekologicznej, organizacji władzy, szkolnictwa i tradycyjnego wychowania dzieci koczowników, a także historii Tuaregów oraz ich świadomości narodowej. Badania swe prowadził wśród Beduinów zamieszkujących Algierię, ludu Tekna z Maroka oraz Tuaregów z Algierii, Burkina Faso, Mali i Nigru. Wyprawy zaowocowały zebraniem bogatego materiału fotograficznego i filmowego, dokumentacji pisanej oraz mnogością przywiezionych przedmiotów, stanowiących podstawę wielu wystaw prezentowanych w różnych instytucjach kultury w całej Polsce.
Adam Rybiński jest również autorem wielu publikacji dotyczących ludów Afryki i jej zróżnicowania etnicznego, do których zaliczyć można m.in.: „Tuaregowie z Sahary” (1999) czy też „Ludy Afryki: przegląd regionalny” (1985).
Kolekcja saharyjska dofinansowana ze środków MKDNiS w ramach programu własnego NIMOZ
